Στις 26 Ιουνίου 2018 σημειώθηκε πλημμύρα μετά από έντονη βροχόπτωση στη δυτική Αττική, πλήττοντας κυρίως τις περιοχές της Μάνδρας και της Μαγούλας και προκαλώντας σοβαρές καταστροφές.
Η ομάδα της υπηρεσίας FloodHub του Κέντρου Αριστείας Τηλεπισκόπησης για την Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών BEYOND (http://beyond-eocenter.eu/) του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ενεργοποιήθηκε αμέσως μετά το συμβάν και χαρτογράφησε την έκταση της πλημμύρας στη Μάνδρα και τη Μαγούλα (534 εκτάρια), τόσο με χρήση τηλεπισκόπησηςκαι φωτοερμηνείας όσο και με αξιοποίηση δεδομένωνcrowdsourcingκαι αυτοψίες στην πληγείσα περιοχή
Αναλυτικότερα:
- Υλοποίησε εναέρια καταγραφή της περιοχής στις 29/06/2018 σε συνεργασία με την εταιρεία AEROSURVEY (http://aerosurvey.eu/) με αεροσκάφος τύπου Pipistrel Surveyor και κάμερα Nikon D800 E full frame. Οι αεροφωτογραφίες που παρήχθησαν είναι πολύ υψηλής ανάλυσης 8 εκ. και καλύπτουν έκταση 1629 εκτάρια.
- Συνέλεξε και ανέλυσε οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες και βίντεο) που έχουν δημοσιεύσει κάτοικοι από τις πληγείσες περιοχές.
- Πραγματοποίησε αυτοψίες στην ευρύτερη περιοχή (26-29/06/2018) για συλλογή επιπλέον στοιχείων και λεπτομερέστερη αποτίμηση.
Ο λεπτομερής χάρτης με τις πλημμυρισμένες εκτάσεις της 26/06/2018 στη Μάνδρα και τη Μαγούλα (534 εκτάρια) δημοσιεύτηκε στη διαδραστική διαδικτυακή εφαρμογή της υπηρεσίας FloodHub του BEYOND(http://www.arcgis.com/apps/View/index.html?appid=35da5148b81a41eb84140314c854ad98), στην οποία απεικονίζονται επίσης:
- Η χαρτογράφηση της έκτασης της πλημμύρας της 15/11/2017 στη Μάνδρα και τη Μαγούλα (245 εκτάρια) με χρήση δορυφορικής τηλεπισκόπησης (επεξεργασία εικόνας WorldView-4 πολύ υψηλής ανάλυσης 31 εκ. της 21/11/2017 της εταιρείας TOTALVIEW www.totalview.gr).
- Η προσομοίωση της μέγιστης έκτασης της πλημμύρας της 15/11/2017 με χρήση του λογισμικού HEC-RAS(έκδοση 5.0.1).
- Κρίσιμοι παράγοντες που συνέβαλαν στην τεράστια καταστροφή της 15/11/2017, όπως αυθαίρετεςανθρώπινες παρεμβάσεις εντός της κοίτης των ρεμάτων, ανεπάρκεια των υφιστάμενων τεχνικών έργων (είτε λόγω κατασκευής είτε λόγω μη καθαρισμού / συντήρησης) ή και σε κάποιες περιοχές ανυπαρξία μέτρων αντιπλημμυρικής προστασίας και αποχέτευσης οδοποιίας, και εν μέρει αλλαγές τοπίου (έγινε επικαιροποίηση της Βάσης Δεδομένων του CORINE 2012) αφενός λόγω κάποιων σχετικά μικρών καμένων εκτάσεων ανάντη (οι οποίες λήφθησαν από το σύστημα διαχρονικής χαρτογράφησης της υπηρεσίας FireHub του BEYONDhttp://beyond-eocenter.eu/index.php/fires), αλλά κυρίως λόγω των αστικών επεκτάσεων (οι οποίες λήφθησαν από ιστορικές αεροφωτογραφίες) όπου η δόμηση παρεμποδίζει τη ροή των ρεμάτων.
- Το επικαιροποιημένο υδρογραφικό δίκτυο ως έχει σήμερα, μετά τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, με εντοπισμό των ακάλυπτων και καλυμμένων τμημάτων των ρεμάτων αλλά και της παλαιότερης φυσικής ροής τους, καθώς και με επισήμανση των κρίσιμων σημείων (66), εξέταση της επάρκειας της διατομής των ρεμάτων και των τεχνικών έργων, λήψη φωτογραφιών (287), και διατύπωση σχετικών προτάσεων περί αποκατάστασης και πρόληψης μελλοντικών αστοχιών και καταστροφών.
Η υπηρεσία FloodHub του BEYOND μπορεί να ενεργοποιηθεί:
για κάθε πλημμυρικό συμβάν, σε οποιαδήποτε λεκάνη απορροής, ώστε:
- αφενός να εκτιμηθεί η μέγιστη έκταση της πλημμύρας,τόσο με χαρτογράφηση με χρήσηδορυφορικής τηλεπισκόπησης (επεξεργασία εικόνας πολύ υψηλής ανάλυσης και φωτοερμηνεία), όσο και με προσομοίωση (με χρήση λογισμικού, επεξεργασία διαθέσιμων μετεωρολογικών στοιχείων και κάποιες παραδοχές),
- και αφετέρου να εκπονηθεί λεπτομερέστερη μελέτη της περιοχής ενδιαφέροντος ώστε να εντοπιστούν οι κρίσιμοι παράγοντες που έχουν επιρροή ως προς την πλημμύρα (π.χ. ανθρώπινες παρεμβάσεις, τεχνικά έργα, αλλαγές τοπίου λόγω καμένων εκτάσεων και αστικών επεκτάσεων), και να προταθούν κατάλληλα μέτρα αποκατάστασης και πρόληψης μελλοντικών αστοχιών και καταστροφών.
- προληπτικά, για διαφορετικά σενάρια βροχόπτωσης, σε οποιαδήποτε λεκάνη απορροής, με επικαιροποιημένα στοιχεία και μια σειρά παραδοχών, ώστε να χρησιμοποιηθεί από τις αρμόδιες αρχές σαν εργαλείο σχεδιασμού και προετοιμασίας αντιμετώπισης του κινδύνου πλημμύρας, ειδικά στις περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο.
Αντίστοιχες ενεργοποιήσεις του Κέντρου Αριστείας BEYOND γίνονται για την αντιμετώπιση των αναγκών τηςΥπηρεσίας Διαχείρισης Έκτακτης Ανάγκης Κοπέρνικος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε όλον τον κόσμο, στα πλαίσια της οποίας έχουν παραχθεί χιλιάδες χάρτες επικινδυνότητας και αποκατάστασης για τις νήσους Αζόρες της Πορτογαλίας (EMSN018), τις νήσους Μαδέρα και Πόρτο Σάντο της Πορτογαλίας (EMSN020), την Αυστρία (EMSN021), τη Βουλγαρία (EMSN022), την Ελλάδα (EMSN025), της Καταλονία της Ισπανίας (EMSN026), την Ουκρανία και την Ρουμανία (EMSN030), τις νήσους Μαδέρα της Πορτογαλίας (EMSN031),την Αρίκα της Χιλής, την Τάκνα του Περού και το Μαπούτο της Μοζαμβίκης (EMSN037), την Κροατία(EMSN041), την Γερμανία (EMSN046), τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (EMSN047), την Σαρδηνία της Ιταλίας (EMSN048), τις νήσους Saint Martin & Saint Barthélemy (EMSN049) και τη νότια Χιλή (EMSN053) για μια σειρά από κινδύνους: πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, σεισμοί, κατολισθήσεις και καταβυθίσεις, εδαφική και παράκτια διάβρωση, ηφαιστειακές εκρήξεις και ροή λάβας, τσουνάμι, καθώς και βιομηχανικά ατυχήματα.
Η διεπιστημονική προσέγγιση με συνδυασμένη αξιοποίηση της τηλεπισκόπησης και των εξειδικευμένων μοντέλων ανάλυσης δεδομένων και προσομοίωσης των συμβάντων, όπως προσφέρονται μέσω των εθνικών υποδομών και της αριστείας του Κέντρου Αριστείας Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αποτελούν χρήσιμες δυνατότητες που βρίσκονται στη διάθεση της πολιτείας ως συνδρομή στις ενέργειες προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.